Untitled Document

RHEOLI ANSAWDD

Mae mwy a mwy o gwmnïau y dyddiau hyn yn mabwysiadu system neu raglen rheoli ansawdd. Yn aml, mae hyn i gyd-fynd ag ISO 9000 sy'n gosod safon ansawdd rhyngwladol y gall cyrff a mudiadau ym mhob maes, ac o bob maint ymgyrraedd ato. Yn y tymor hir gall arbed amser ac arian i'r cwmni drwy adnabod rhai agweddau o'r gwaith cyfieithu y gallasid eu gwella.

Pam y mae angen gosod rhaglen rheoli ansawdd?

Gall arwain at wella safonau ac ansawdd cynnyrch y cwmni
Gall arwain felly at gynnydd mewn elw
Gall adnabod, ac felly, gynorthwyo i osgoi camgymeriadau a allasai gostio'n ddrud i'r cwmni
Mae cwsmeriaid yn aml yn gofyn i gwmnïau cyfieithu fanylu ar eu polisi rheoli ansawdd
Mae'n gwneud y cwmni yn fwy cystadleuol

Rheoli Ansawdd Gwaith Cyfieithu

Mae system waith ynghlwm wrth y cysyniad o reoli ansawdd. Wrth osod system waith a fydd yn cael ei dilyn bob tro y bydd contract newydd gellir osgoi camgymeriadau a phroblemau a allasai godi. Yn ei hanfod, patrwm o waith gweinyddol a osodir a fydd yn ystyried sut y bydd y cwmni cyfieithu yn cynnig y gwasanaeth a'r gwaith gorau posibl. Dylid ystyried materion megis perthynas y cwmni cyfieithu â'r cwsmer, a sut y bydd yn cynnal ac yn gwella safonau. I gael mwy o wybodaeth am hyn gweler yr uned llif gwaith.

Rheoli Ansawdd Cyfieithiad

Gall ieithydd profiadol adnabod cyfieithiadau da a chyfieithiadau gwael yn reddfol bron. Mater arall fodd bynnag yw trosi'r adnabyddiaeth reddfol honno yn drefn fesur wrthrychol sy'n medru cynorthwyo cwmni cyfieithu i reoli ansawdd eu cynnyrch. Gall hyn gynorthwyo cwmnïau cyfieithu i adnabod problemau penodol a chymryd camau i'w goresgyn, p'un ai cyfieithwyr dibrofiad, cynnwys astrus a dieithr, diffygion terminolegol, neu rywbeth arall sy'n achosi'r broblem. O adnabod a mesur y diffygion, gellir wedyn gynnig atebion er mwyn gwella'r ansawdd, p'un ai yw hynny'n fater o hyfforddi a datblygu staff, cyflwyno technoleg a phrosesau newydd, neu atebion eraill.

Er mwyn asesu safon cyffredinol y gwaith dylid dewis sampl ar hap a'i 'farcio' yn erbyn y meini prawf rheoli ansawdd a ddefnyddir.

Rhaid ystyried pa feini prawf a ddefnyddir a sut mae mesur neu sgorio ddifrifoldeb y gwallau o fewn y meini prawf hynny. Yma cynigir rhai patrymau rheoli ansawdd y gellid eu haddasu yn ôl y gofyn.

a. Metrig Safon Cyfieithu J2450

Dyma grynhoad byr o'r metrig safon a luniwyd gan gwmni ceir SAE International ar gyfer safoni cyfieithiadau gwybodaeth gwasanaethu car. Cafodd ei lunio ar gyfer nodi camgymeriadau ieithyddol yn bennaf. I gael mwy o wybodaeth am y cwmni a'u system rheoli ansawdd gweler y cysylltiadau ar waelod y dudalen. Cafwyd y wybodaeth yma yn rhannol o safle gwe y Commercial Translation Centre, Awstralia.

Yn gyntaf bydd testun yn cael ei ddewis ar hap ac yn cael ei 'farcio'.
Os oes trafferth penderfynu i ba gategori neu faen prawf y mae'r camgymeriad yn perthyn, yna dylai'r safonwr fel rheol ddewis y categori perthnasol cyntaf yn y rhestr isod o feini prawf.

1. Term anghywir

Difrifol 5/Dibwys 2

2. Camgymeriad cystrawen

Difrifol 4/Dibwys 2

3. Hepgor/Gadael allan

Difrifol 4/Dibwys 2

4. Camgymeriad mewn strwythur gair neu gytundeb

Difrifol 4/Dibwys 2

5. Camgymeriadau sillafu

Difrifol 3/ Dibwys 1

6. Camgymeriad atalnodi

Difrifol 2/ Dibwys 1

7. Camgymeriadau amrywiol nad ydynt yn perthyn i ddim un o'r categorïau uchod

Difrifol 3/Dibwys 1

Fel y gwelir uchod, rhoddir y statws o fod yn bwysig neu'n ddibwys i bob camgymeriad yn unol â pha mor ddifrifol y mae'n cael ei ystyried gan y safonwr. Wrth gwrs, mater o farn yw hyn ond os bydd gan y camgymeriad oblygiadau difrifol i ystyr ac effeithlonedd y cyfieithiad yna dylai gael ei ystyried fel camgymeriad difrifol.
Bydd pob camgymeriad yn derbyn sgôr rhwng 1 a 5, fel y gwelir uchod o dan bob maen prawf. Mae 1 yn golygu camgymeriad sydd â goblygiadau gweddol fach iddo a 5 yn golygu bod gan gamgymeriad oblygiadau mawr.
Yn ôl J2450 dylid gwneud y canlynol wrth safoni:

i. marcio lleoliad y camgymeriad

ii. nodi categori'r camgymeriad

iii. nodi a yw'n gamgymeriad difrifol neu ddibwys

iv. nodi sgôr y camgymeriad

v. cyfrifo'r sgôr trwy adio'r sgoriau unigol gyda'i gilydd a rhannu'r cyfanswm gyda'r nifer o eiriau yn y testun gwreiddiol

Nid oes awgrym yma o ystyr nac o oblygiadau'r sgôr.
Cofiwch mai un dull o safoni a geir yma, a'i fod yn tynnu sylw at gamgymeriadau ieithyddol eu natur yn unig, heb gyfeirio at yr arddull, cywair iaith ayb. Cofiwch hefyd ei fod wedi'i fwriadu ar gyfer cyfieithiadau o lawlyfrau gwasanaethu ceir yn unig.
Dylid ystyried y canlynol hefyd:
- yr hyn y mae'r sgôr yn ei olygu
- y gwelliannau y gellir eu gwneud mewn categori lle mae man gwan amlwg o ganlyniad i'r sgôr uchel
Dylid ystyried defnyddio amrywiad ar y dull safoni uchod gan ei ymestyn i gwmpasu arddull, ystyr ayb yn hytrach na chywirdeb ieithyddol yn unig.

Y cyfieithydd fydd yn penderfynu ar y ffactorau ansawdd a fydd yn cael eu defnyddio i safoni'r gwaith, ond efallai y bydd rhai o'r canlynol yn ddefnyddiol:

Terminoleg
Sillafu
Gramadeg
Atalnodi

Pethau gweddol o hawdd i osod safon arnynt yw'r uchod. Er hynny, mae'r ffactorau isod yn dipyn anos i'w safoni. Rhaid gofyn hefyd a ellir safoni rhai ohonynt heb edrych yn ôl ar y testun gwreiddiol. Rhaid ystyried hefyd, os yw ffyddlondeb i'r testun a'r arddull wreiddiol weithiau yn mynd yn groes i'r egwyddor o rwyddineb a darllenadwyedd, megis os oes testun gwreiddiol astrus y gofynnodd y cwsmer iddo gael ei symleiddio yn Gymraeg. Wrth gwrs, dylai materion o'r fath gael eu trafod ar gychwyn y gwaith cyfieithu.

Arddull a chywair
Rhwyddineb a darllenadwyedd y cyfieithiad
Ffyddlondeb y cyfieithiad i'r testun ac i'r arddull wreiddiol

Dyma fodel arall y gellir ei ddefnyddio i safoni'r cyfieithiad. Yma cyfeirir at sut mae safoni'r ffactorau ansawdd yn unol â meini prawf penodol

Set o ffactorau ansawdd

terminoleg - enwi'r cysyniadau'n briodol
gramadeg - ffyddlondeb gramadegol y mynegiant
arddull - priodoldeb o ran cywair a chyd-destun technegol
cynnwys - ffyddlondeb semantig y mynegiant
strwythur - adlewyrchu gosodiad y gwreiddiol

Meini prawf ansawdd

1. cywirdeb - gallu'r cyfieithiad i gynhyrchu'r effaith gywir

2. cydymffurfiad - yn unol â chonfensiynau, deddfwriaeth berthnasol

3. cysondeb - yn gallu cynnal lefel o berfformiad/cymhwysedd

4. rhwyddineb deall - gallu'r cyfieithiad i beri i'r defnyddiwr ddeall a gweithredu yn ôl y bwriad

5. dehongliad - dim amwyster yn y cynnwys semantig

Yma eir gam ymhellach na b. uchod wrth osod meini prawf i safoni'r ffactorau ansawdd. Rhaid ystyried os bydd angen gosod system sgorio'r meini prawf hyn neu'r ffactorau ansawdd er mwyn rhoi sgôr safon i'r cyfieithiad.

Crynodeb

Yma ceir argymhellion ar sut i sefydlu system waith a fydd yn rheoli ansawdd eich gwaith
Mae rhai nodweddion cyfieithiad megis cywirdeb ieithyddol yn weddol o hawdd eu categoreiddio a'u safoni ond mae nodweddion megis cywair iaith, arddull a darllenadwyedd cyfieithiad yn anodd eu safoni
Gellid ystyried hefyd p'un a oes angen rhaglen rheoli ansawdd wahanol ar gyfer mathau gwahanol o gyfieithu, megis cyfieithiad cyfreithiol, hysbyseb, cyfieithiad o ddogfen fewnol neu un gyhoeddus, neu a fydd rhaglen gyffredinol yn rheoli safon pob math o gyfieithu
Wrth weithredu system rheoli ansawdd gellir adnabod mannau gwan yng ngwaith y cyfieithydd y gellir eu targedu a'u cywiro gyda chyrsiau hyfforddiant mewn swydd
Argymhellion ar sut mae gosod system rheoli ansawdd a geir yma. Eich dewis chi fydd cynnwys y system honno, ond yma cynigiwn rai tudalennau gwe a llyfrau a allai fod o ddefnydd i chi wrth sefydlu eich system rheoli ansawdd.

Metrig Safon SAE J2450

Samuelsson-Brown, Geoffrey, A Practical Guide for Translators, 1993

Trafodion Aslib, Translation and the Computer, 1999.

Ffurflen Llwytho J2450 i lawr o'r We

nôl i'r dudalen hyfforddiant